OBNIŻENIE/ BRAK POŻĄDANIA SEKSUALNEGO-U KOBIET
POŻADANIE SEKSUALNE, A PODNIECENIE SEKSUALNE-CZYM SIĘ RÓŻNIĄ ?
POŻĄDANIE SEKSUALNE to zainteresowanie życiem seksualnym przejawiające się fantazjami seksualnymi (myślami na temat seksu) oraz wtórnie podejmowaniem działań mających prowadzić do realizacji potrzeby seksualnej (poszukiwanie partnera seksualnego, podejmowanie masturbacji).W innej terminologii nasilenie pożądania seksualnego jest nazywane poziomem libido, który może być niski lub wysoki, zmniejszony lub zwiększony w porównaniu do okresu, w którym kobieta odczuwała potrzeby seksualne na satysfakcjonującym ją poziomie.
PODNIECENIE SEKSUALNE- łączy się z fizjologiczną reakcją narządów płciowych przejawiając się gotowością do odbycia stosunku seksualnego. U kobiet łączy się z odpowiednim poziomem obrzmienia/przekrwienia narządów płciowych oraz nawilżenia pochwy, u mężczyzn z pojawieniem się erekcji prącia. Niektóre zespoły ekspertów wyróżniają podniecenie subiektywne (związane z psychologicznym odczuwaniem przyjemności seksualnej) oraz obiektywne podniecenie seksualne – związane z odpowiedzią narządów płciowych na bodziec seksualny. W najnowszej klasyfikacji amerykańskiej DSM-V odstąpiono jednak od rozdzielania fenomenu podniecenia seksualnego na subiektywny i genitalny (Patrz dalej)
CZY BRAK OCHOTY NA SEKS JEST CHOROBĄ ?
Ustalenie normy, jak często powinno się uprawiać seks, jest sprawą bardzo kontrowersyjną. Najprościej rzecz ujmując bardzo wiele zależy od potrzeb seksualnych danej osoby czyli odczuwanego przez nią poziomu „zapotrzebowania na seks”. Kolejna rzecz, komplikująca oszacowanie „normatywnej częstotliwości współżycia” komplikuje fakt, że poziom pożądania seksualnego nie jest stały. Zależy od szerokiego kontekstu społeczno-kulturowego, czynników biologicznych, oraz psychologicznych. Dodatkowo pożądanie fluktuuje w ciągu dnia i mocno zależy od stylu życia.
Kiedy bierzemy pod uwagę konkretną parę, to na częstotliwość współżycia seksualnego bardzo często rzutują metody negocjowania współżycia seksualnego przez oboje partnerów. Jeżeli porównamy ze sobą oboje partnerów z tej samej pary, to najczęściej jest tak, że potrzeby seksualne takich osób bywają zbieżne jedynie na początku miłosnej relacji. Wtedy oboje partnerzy pragną spędzać ze sobą jak najwięcej czasu, w tym „czasu w łóżku”. Po kilku -kilkunastu miesiącach znajomości (niektórzy badacze fizjologii miłości uważają, że po około dwóch latach) poziom pożądania partnerów słabnie. U każdego z nich libido ustala się na charakterystycznym dla niego poziomie biologicznym.
Poziom zapotrzebowania na seks zmienia się także w ciągu życia w związku z kolejnymi etapami dojrzewania, dojrzałości i starzenia się oraz rodzicielstwa ( zarówno na poziomie biologicznym, jak i psychologicznym).
U DANEJ OSOBY POZIOM POŻĄDANIA SEKSUALNEGO NIE JEST NIEZMIENNY
U OBOJGA PARTNERÓW RELACJI ZAPOTRZEBOWANIE NA SEKS BYWA RÓŻNE NA RÓŻNYCH ETAPACH ZWIĄZKU ORAZ KOLEJNYCH FAZACH ŻYCIA.
CO MA DO TEGO POZIOM LIBIDO U KOBIETY ?
Trudno jest omówić uwarunkowania diagnostyki i terapii obniżonego pożądania seksualnego bez naszkicowania całego kontekstu kulturowego towarzyszącego definiowaniu modeli kobiecej seksualności. Przez wiele stuleci nie przyznawano kobietom prawa odczuwania pożądania seksualnego. Zaś kobiety, które przyznawały sobie prawo doświadczania swojej seksualności i doświadczania „ochoty na seks” współżyjąc seksualnie – bardzo szybko takie prawo traciły zachodząc w kolejne ciąże przy nieskutecznych metodach regulacji płodności.
Kobiety uzyskały przyzwolenie do wyrażania swojego libido nie tylko poprzez wiktoriański „łuk histeryczny”, ale także poprzez doświadczanie orgazmu dopiero na przełomie XIX i XX w. Jednak na długi czas rola i rodzaj kobiecego orgazmu został zdominowana przez poglądy Zygmunta Freuda. On to przypisał rolę „priorytetowego”, dojrzałego orgazmu – orgazmowi pochwowemu. Przeżywanie orgazmu łechtaczkowego miało według niego świadczyć o niedojrzałej, „infantylnej” seksualności, opierającej się na zazdrości o penisa. Dopiero zaś przepracowanie kompleksu Elektry miało prowadzić do zastąpienia go pragnieniem posiadania dziecka, doświadczania dojrzałej kobiecej seksualności oraz przeżywania „dojrzałego” orgazmu pochwowego.
Mimo, że kolejne pokolenia psychoanalityków ostro skrytykowały takie rozumienie kobiecej seksualności, to rzutowało ono na doświadczenia życiowe i „sypialniane” kobiet przez kilka kolejnych dekad. W pierwszej połowie XXw. wykształcone kobiety w USA porzucały możliwość pracy zawodowej na rzecz spełniania się w roli macierzyńskiej oraz pielęgnowaniu ogniska domowego. Okazywało się jednak, że taki styl życia niekoniecznie pozwala na samorealizację w roli seksualnej oraz nie zapewnia ‘automatycznie’ przeżywania orgazmu pochwowego. Często natomiast prowadzi do spadku odczuwania pożądania seksualnego przez kobiety, albo też do spadku libido u ich partnerów.
Po czasach rewolucji seksualnej seks został skomercjalizowany jako narzędzie sprzedażowe przeróżnych produktów. Zaś kolejne pokolenie kobiet zetknęło się z „rafą”, jaką okazał się stał się model przymusu seksualnego – „seksu doświadczanego codziennie, z przeżywaniem wszystkich możliwych rodzajów orgazmu, z wibratorem lub bez, z partnerem lub bez partnera, w każdej pozycji seksualnej”. Kobiety stały się skonfundowane stawianymi im oczekiwaniami seksualnymi, a częstotliwość „normatywnej” aktywności seksualnej znowu uległa redefinicji.
KOBIECY MODEL REKCJI SEKSUALNEJ
Przez wiele lat uważano, że kobiecy model reakcji seksualnej stanowi proste odzwierciedlenie męskiego modelu reakcji seksualnej opisanego przez Williama Mastersa oraz Virginię Johnson w 1966r. Według takiego modelu kobieca reakcja seksualna składa się z fazy podniecenia, plateau (inaczej narastania podniecenia), orgazmu oraz rozładowania napięcia seksualnego. W tym ujęciu faza podniecenia została sprowadzona do reakcji fizjologicznej na poziomie genitaliów czyli pojawienia się lubrykacji oraz przekrwienia pochwy. Mimo, że początkowo autorzy uwzględnili w tym modelu także pożądanie odczuwane na poziomie psychologicznym.
Jednak w kolejnych dekadach seksuolodzy i terapeuci pomagający kobietom, zgłaszającym brak ochoty na seks zauważyli, że kobiety stosunkowo rzadko (a zdecydowanie rzadziej niż mężczyźni) odczuwają pożądanie seksualne (oceniane jako ilość fantazji seksualnych w ciągu godziny lub doby). Pojawiło się bardzo kluczowe pytanie dotyczące tego, czy niższy w porównaniu z męskim poziom kobiecego libido wynika z wielowiekowej kulturowej represji ekspresji kobiecej seksualności, czy też stanowi rezultat uwarunkowań biologicznych.
Do dziś nie odpowiedziano jednoznacznie na tak postawione pytanie, jednak zaczęły pojawiać się alternatywne modele kobiecej reakcji seksualnej.
W 1979r. Helen Kaplan zauważyła, że kobiece pożądanie seksualne może przejawiać się dwojako jako pożądanie odczuwane spontanicznie, którego poziom zależy prawdopodobnie od czynników biologicznych (na przykład właściwego dla danej kobiety stężenia androgenów) oraz pożądanie pojawiające się już w trakcie ( np. zainicjowanej przez partnera) aktywności seksualnej –tzw. pożądanie w odpowiedzi (responsive desire).
W latach 80-tych i 90-tych rozpatrując alternatywne modele kobiecej seksualności zauważono, że kobiety podejmują aktywność seksualną z wielu różnych powodów, nie zawsze w wyniku motywacji seksualnej. Jednocześnie zauważono, że odpowiedź seksualna u kobiet może być aktywowana przez bodźce nieświadome. Z drugiej strony podniecenie genitalne może pojawiać się u kobiet przez świadome nadawanie znaczenia bodźcom czy sytuacjom, które dopiero wtórnie stają się erotyczne tj. powodują odczuwanie subiektywnego pożądania.
Takie ujęcie kobiecej seksualności zostało rozwinięte w modelu Rosemary Basson, według której Bardzo dużo zależy od tego jakie znaczenie psychologiczne kobieta nadaje swojej aktywności seksualnej.
Wszystkie wspomniane modele przyczyniły się do większej dowolności w interpretacji „normatywnej” kobiecej seksualności, pozwalając uznać za normę cały szereg bardzo zróżnicowanych reakcji seksualnych. Przyznano także kobietom prawo do uznania za normę różnego sposobu przezywania satysfakcji seksualnej, odstępując od porównywania kobiecej i męskiej odpowiedzi seksualnej. Uznano zatem, że satysfakcja seksualna kobiety nie musi płynąć( jak u mężczyzn) z doświadczenia kolejnych etapów reakcji od pożądania poprzez narastanie podniecenia do orgazmu i rozładowania napięcia. Satysfakcjonująca kobieca aktywność seksualna nie musi zawsze być zakończona przeżywaniem orgazmu. Cykl kobiecej reakcji seksualnej raczej przyjmuje wyraz cyrkularny (przypominając okrąg), niż linearny, jak u mężczyzn. Z każdego punktu odpowiedzi seksualnej kobieta płynnie może przechodzić do następnego punktu, cofać się do poprzedniej fazy lub zakończyć akt seksualny czerpiąc satysfakcję z bliskości z partnerem, (a nie z linearnego rozładowania napięcia seksualnego przez przeżycie orgazmu).
Usatysfakcjonowana seksualnie kobieta może angażować się seksualnie, nie odczuwając pożądania seksualnego. Nieświadomym motywem podjęcia aktywności seksualnej może być statut mężczyzny, który warunkuje kobiece przyzwolenie na aktywność seksualną z danym mężczyzną. Pożądanie seksualne w tym przypadku może pojawić się dopiero w trakcie aktywności seksualnej i rzutować na fazę subiektywnej oceny danego „aktu seksualnego”. Przekłada się także na kontynuację lub wycofanie się z aktywności seksualnej z danym mężczyzną.
Z takim bardziej „elastycznym” modelem kobiecej seksualności łączy się szereg czynników, które mogą rzutować na kobiece doświadczenie seksualne. Czynniki te mogą dotykać kilku obszarów: psychologicznego, medycznego, związanego z relacją seksualną, społecznego oraz społeczno-kulturowo-politycznego.
WSPÓŁCZESNA DEFINICJA OBNIŻONEGO POŻĄDANIA SEKSUALNEGO:
Według europejskiej Klasyfikacji zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania ICD-10 „niektóre rodzaje dysfunkcji (np. brak pragnień seksualnych) występują zarówno u mężczyzn, jak i u kobiet. Jednak „kobiety częściej zgłaszają skargi z zakresu subiektywnej jakości przeżyć seksualnych np. brak zadowolenia lub zainteresowania seksem, niż z zakresu specyficznych zaburzeń funkcji seksualnych”.
Obniżone pożądanie seksualne nazywane jest według klasyfikacji ICD-10 –brakiem lub utratą potrzeb seksualnych. Dysfunkcję taką rozpoznaje się gdy „brak pragnień seksualnych jest objawem podstawowym, a nie wtórnym w stosunku do innych problemów seksualnych, takich jak zaburzenia erekcji czy dyspareunia. Brak pragnień seksualnych nie wyklucza pobudzenia czy zadowolenia seksualnego, ale powoduje, że zainicjowanie kontaktu seksualnego jest mniej prawdopodobne”. W amerykańskiej Klasyfikacji DSM-V opublikowanej w 2013r. subiektywne obniżenie pożądania seksualnego ( wcześniej hypoactive sexual desire disorder) zostało ujęte w jedną kategorię z zaburzeniem podniecenia seksualnego (Female Sexual Arousal Disorder). na poziomie narządów płciowych). Współczesna definicja hipolibidemii ujęta jest w ramach dysfunkcji pod nazwą zaburzenie pożądania i podniecenia seksualnego (Female Sexual Interest and Arousal Disorder-FSIAD).
Definicja FSIAD dla rozpoznania tego zaburzenia zakłada konieczność występowania 3 objawów spośród 6 poniższych:
- Nieobecne lub obniżone zainteresowanie aktywnością seksualną
- Brak lub znaczna redukcja myśli i fantazji erotycznych
- Brak lub obniżenie inicjowania aktywności seksualnej oraz brak receptywności w sytuacji prób inicjowania seksu przez partnera
- Brak/ nieobecność podniecenia/przyjemności podczas aktywności seksualnej w większości lub wszystkich (około 75-100%) zbliżeń seksualnych
- Brak/obniżenie pożądania/podniecenia seksualnego w odpowiedzi na większość sygnałów seksualnych (zewnętrznych i wewnętrznych, werbalnych, wizualnych, dźwiękowych itp.)
- Brak/obniżenie doznań genitalnych oraz pozagenitalnych podczas aktywności seksualnej w większości lub wszystkich (około 75-100%) zbliżeń seksualnych
Zakłada także, że dolegliwości powodują poczucie dyskomfortu psychicznego oraz problemy interpersonalne.
FIZJOLOGICZNE OKRESY, KIEDY U KOBIET ZMNIEJSZA SIĘ OCHOTA NA SEKS:
Niezależnie od płci danej osoby nigdy nie jest tak, że zapotrzebowanie na seks pozostaje u danej osoby stałe na różnych etapach życia. U kobiet, w związku ze zmianami gospodarki hormonalnej związanej z fazą płodności, macierzyństwa oraz przekwitania obserwowane są fizjologiczne spadki poziomu pożądania seksualnego.
Zmiany w zakresie poziomu libido obserwowane są zarówno na poziomie poszczególnych faz cyklu miesiączkowego, jaki poszczególnych faz życia związanych z poszukiwaniem partnera seksualnego, planowaniem macierzyństwa, ciążą, okresem poporodowym oraz okołomenopauzalnym. Współcześnie obserwuje się coraz częściej okres wahań poziomu libido towarzyszący diagnozie oraz terapii niepłodności.
FIZJOLOGICZNE ZWZYŻKI POZIOMU POŻADANIA SEKSUALNEGO- Biorąc pod uwagę zmiany libido warunkowane cyklem miesiączkowym, to u kobiet najwyższy poziom pożądania obserwowany jest u kobiet podczas owulacji-(czyli w połowie cyklu miesiączkowego). Istnieje jeszcze grupa kobiet, u których obserwuje się kolejną „zwyżkę zapotrzebowania na seks” w ostatnich dwóch dobach przed krwawieniem miesiączkowym.
FIZJOLOGICZNE SPADKI POZIOMU POŻĄDANIA SEKSUALNEGO
CIĄŻA-Zmiany gospodarki hormonalnej związane z ciążą mogą u kobiet przejawiać się dwojako. U części kobiet, zwłaszcza w okresie drugiego trymestru ciąży obserwuje się wzrost poziomu pożądania seksualnego. Takie zjawisko występuje najczęściej u kobiet ciężarnych, które noszą męskie płody. Wynika to z faktu, że testosteron produkowany przez jądra płodów męskich oddziaływuje także na mózg matek płodów męskich, jako hormon zwiększający poziom libido. U innych kobiet przez okres ciąży libido spada i nie odczuwają one potrzeby inicjowania aktywności seksualnej.
POŁÓG, OPIEKA NAD DZIECKIEM- Kolejny okres fizjologicznego spadku poziomu pożądania seksualnego to okres połogu oraz okres wychowywania małych dzieci. Okres połogu oraz karmienia piersią odpowiada środowisku hormonalnemu okresu menopauzy. W tym właśnie okresie niski poziom libido może łączyć się także z niską reaktywnością seksualną oraz słabą reakcją podniecenia w odpowiedzi na bodźce seksualne. U niektórych kobiet obniżenie poziomu libido występuje aż do czasu, kiedy wychowywane przez nie dziecko osiąga wiek 4-5 lat. Może być to uzasadnione na poziomie ewolucyjnym, gdyż jest to czas, kiedy potomstwo naczelnych osiąga samodzielność, pozwalającą samicom na poszukiwanie nowego partnera oraz urodzenie kolejnego potomka. We współczesnym ujęciu takie ewolucyjne spojrzenie na seksualność kobiet raczej nie uznaje tak długiego okresu spadku pożądania, u kobiety, która urodziła dziecko za sprawę fizjologiczną. Takie wielomiesięczne czy nawet wieloletnie obniżenie zapotrzebowania kobiety na aktywność seksualną budzi też niepokój samych kobiet, które często wymagają od siebie szybkiego powrotu do częstej aktywności seksualnej, która towarzyszyła wstępnej fazie związku z ojcem dziecka. Chcą także odpowiadać na potrzeby swoich partnerów, których zapotrzebowanie na aktywność seksualną nie zmienia się po urodzeniu dziecka tak istotnie jak u kobiet.
MENOPAUZA -Menopauza to najbardziej przełomowy moment w zakresie gospodarki hormonalnej kobiecego organizmu. Jeszcze 100-150 lat temu, kobiety żyjąc krócej rzadko lub stosunkowo krótko mierzyły się z dolegliwościami związanymi z wygasaniem czynności jajników. W okresie menopauzy istotnie zmniejsza się poziom libido oraz zdolność do uzyskania podniecenia w zakresie kobiecych narządów płciowych. Obserwuje się także atrofię pochwy, która może wpływać na bolesność w czasie stosunku, mniejszą satysfakcję lub niemożność osiągnięcia orgazmu. Takie objawy wtórnie wpływają na zmniejszenie pożądania seksualnego u kobiet.
DIAGNOZA HIPOLIBIDEMII:
W przebiegu szeregu chorób przewlekłych zmniejsza się potrzeba aktywności seksualnej i dochodzi do obniżenia pożądania seksualnego u kobiet. Na przykład w przypadku przewlekłej cukrzycy dochodzi do obniżenia popędu seksualnego wtórnie do mniejszej satysfakcji z aktywności seksualnej. U kobiet z cukrzycą obserwuje się zmniejszenie nawilżenia pochwy, częsty ból podczas współżycia oraz anorgazmię Wszystkie te objawy powodują, że seks przestaje dostarczać jednoznacznie pozytywnych bodźców i wtórnie prowadzi to do spadku poziomu pożądania seksualnego. Chorób ogólnoustrojowych, prowadzących do obniżenia pożądania seksualnego jest wiele, a do najczęstszych z nich należą: choroby przebiegające z bólem, niektóre choroby neurologiczne ( np. SM), depresja i zaburzenia lękowe, choroby tarczycy, hyperprolaktynemia o różnej etiologii, stany po zabiegach ginekologicznych.
Drugi ważny czynnik związany z wpływem czynników ogólnych na poziom libido stanowią wybrane leki przyjmowane przewlekle z powodu schorzeń ogólnoustrojowych. Poniżej przedstawiono rodzaje leków, które najczęściej powodują osłabienie pożądania seksualnego u kobiet.
CHOROBY SOMATYCZNE MOGĄCE WPŁYWAĆ NA OBNIŻENIE POŻĄDANIA SEKSUALNEGO U KOBIET:
Choroby przewlekłe:
- Choroby z bólem przewlekłym
- Choroby neurologiczne – np. stwardnienie rozsiane
- Choroby nerek, wątroby
- Choroby endokrynologiczne: cukrzyca, niedoczynnośc tarczycy, nadczynność tarczycy, hiperprolaktynemia, niedoczynność nadnerczy
- Stany po zabiegach ginekologicznych ( np. po usunięciu jajników czy macicy z przydatkami)
- Choroby psychiczne, zwłaszcza przebiegające z lękiem i obniżeniem nastroju jak: zaburzenia lękowe, depresja, uporczywe zaburzenia snu, ostra reakcja na stres, zespół stresu pourazowego
LEKI MOGĄCE WPŁYWAĆ NA OBNIŻENIE POŻĄDANIA SEKSUALNEGO U KOBIET
LEKI DZIAŁAJĄCE NA OŚRODKOWY UKŁAD NERWOWY |
Leki przeciwdepresyjne z grupy selektywnych inhibitorów wychwytu zwrotnego serotoniny
Większość leków przeciwpadaczkowych Leki przeciwpsychotyczne Lit |
LEKI ENDOKRYNOLOGICZNE |
Doustna terapia antykoncepcyjna
Hormonalna terapia zastępcza estrogenowo-gestagenna Progesteron w formie depot Leki z grupy antyandrogenów
|
LEKI INTERNISTYCZNE |
Spirinolacton
Metoclopramid Antagoniści receptora H2 (cymetydyna, ranitydyna, famotydyna) Inhibitory pompy protonowej (omeprazol, pantoprazol, lanzoprazol) Beta-blokery |
UŻYWKI |
Alkohol
Substancje psychoaktywne (kokaina, morfina, heroina) |
CZYNNIKI PSYCHOLOGICZNE, MOGĄCE WARUNKOWAĆ SPADEK POŻĄDANIA SEKSUALNEGO U KOBIET:
W dynamice powstawania objawów obniżonego pożądania seksualnego istotną rolę mogą odgrywać konflikty psychologiczne, które dotyczą np. nieuświadomionej niechęci wobec partnera seksualnego, nieuświadomionego braku akceptacji fizyczności partnera (który np. zmienił się na przestrzeni lat). Innym częstym czynnikiem bywa wrogość wobec mężczyzn, która może stanowić odzwierciedlenie konfliktowej lub zerwanej relacji z ojcem (np. w sytuacji porzucenia rodziny przez ojca danej pacjentki). Nierzadko na brak odczuwania pożądania seksualnego rzutuje niskie poczucie własnej wartości oraz wyidealizowany obraz tego jak powinna wyglądać kobieta.
Jednak najczęstszym czynnikiem blokującym ekspresję pożądania seksualnego bywa lękowe nastawienie do seksu, które wpływa tłumiąco na poziom odczuwanego libido
Czynniki społeczne mogą dotyczyć: represyjnego stylu wychowawczego w rodzinie generacyjnej lub utrwalone, wyniesione z domu lękowe skrypty wobec życia, zdobywania nowych doświadczeń oraz relacji z mężczyznami. W takiej sytuacji kobieta może interpretować różne formy wyrażania seksualności jako intruzywne czy wręcz agresywne.
Jednym z najczęstszych czynników fizjologicznych utrudniających czerpanie satysfakcji z aktywności seksualnej jest brak przyzwalania sobie na odczuwanie fizjologicznych bodźców płynących ze sfery genitalnej (przyjemności z podniecenia seksualnego i orgazmu).
CO PRZED WIZYTĄ U SEKSUOLOGA:
Dobrze byłoby, żeby pierwsza wizyta diagnostyczna z powodu objawów obniżonego pożądania seksualnego odbyła się u lekarza seksuologa, a nie psychologa seksuologa. Wynika to z faktu, że lekarz seksuolog może wielokierunkowo zdiagnozować problem. Psychoterapię lub terapię seksualną można rozpocząć dopiero po wykluczeniu wszystkich czynników biologicznych lub chorobowych, mogących wpływać na obniżone pożądanie seksualne.
Według Cindy Meston oraz Davida Buss’a poza motywacją czysto seksualną, istnieje „200 powodów dla których kobiety uprawiają seks” (powody te zostały opisane w książce ww. autorów, pod takim właśnie tytułem). Przed wizytą seksuologiczną związaną z diagnostyką obniżonego/niskiego pożądania seksualnego warto zastanowić się nad powodami :
-dla których dotychczas inicjowałaś seks ze swoim partnerem.
– dla których odmówiłaś seksu Twojemu partnerowi
– powody dla których zdecydowałaś, że nie zainicjujesz seksu z Twoim partnerem.
LECZENIE HIPOLIBIDEMII:
Leczenie zaburzeń pożądania seksualnego jest sprawą dość skomplikowaną i jak większość dysfunkcji seksualnych wymaga ono interdyscyplinarnego podejścia.
Etap medyczny terapii polega na wykluczeniu wszystkich czynników chorobowych związanych z ogólnym stanem zdrowia, które mogą rzutować na poziom zainteresowania seksem. Dodatkowo na tym etapie analizuje się wszystkie leki mogące wtórnie wpływać na poziom libido u kobiety.
Jeśli można skorygować leczenie na takie, które nie wpływa na poziom libido, wtedy zmienia się dany preparat na inny (często w porozumieniu z lekarzem prowadzącym terapię choroby przewlekłej).
Pojawiają się propozycje stosowania androgenów (testosteronu) u kobiet w celu zwiększenia poziomu pożądania seksualnego, ale budzą one szereg kontrowersji. W niektórych krajach europejskich testosteron w formie plastrów jest z powodzeniem stosowany u kobiet w okresie menopauzy, jako uzupełnienie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), lub
Inne, alternatwne rozwiązaniem stanowi stosowanie dehydroepiandrosteronu (DHEA). DHEA jest prohormonem, czyli formą hormonu, który dopiero w tkankach docelowych organizmu jest przekształcany do estradiolu lub testosteronu. Z badań wynika, że u kobiet, DHEA ulega konwersji głównie do testosteronu. Zatem stosowanie DHEA stanowi bezpieczniejszy sposób zwiększenia puli biodostępnych androgenów u kobiet z objawami niedoboru hormonów steroidowych ( np. gdy nie mogą stosować HTZ w okresie menopauzy), u kobiet przygotowywanych do stymulacji owulacji w przebiegu terapii niepłodności lub kobiet, które cierpią na obniżenie pożądania seksualnego o różnej etiologii.
Etap terapii seksualnej– w sytuacji gdy wykluczono wszystkie czynniki medyczne, mogące rzutować na obniżenie pożądania seksualnego, wskazane jest podjęcie terapii seksualnej. Jej celem jest pomoc w określeniu innych przyczyn mogących wpływać na brak zainteresowania sferą seksualną przez kobietę. Czynniki te dotyczą najczęściej stylu życia, postaw światopoglądowych, fazy życia, czy po prostu braku uważności w zakresie rozwoju własnej seksualności, z założeniem, że „seks jest dany raz na zawsze”, a rozwój własnej seksualności w różnych etapach życia zachodzi samoistnie.
Copyright dr n. med. FECSM Justyna Holka-Pokorska 2018